Polska Marynarka Wojenna 1918-1946 na starych fotografiach

Niniejsze dwutomowe wydawnictwo, które ukazało się w stulecie powstania Polskiej Marynarki Wojennej, jest pierwszą próbą tak szerokiego przedstawienia zbioru różnorodnych fotografii związanych z rodzimą flotą wojenną na Bałtyku w latach 1918-1939 i podczas działań wojennych na morzach i oceanach podczas II wojny światowej. W jednym miejscu znalazło się kilkaset fotografii sylwetek wszystkich okrętów PMW oraz najważniejszych dowódców i marynarzy. W sporej części są to zdjęcia amatorskie, ale w żadnym razie nie obniża to ich wartości. Można mieć jednak żal do ich autorów (członków załóg okrętów wojennych), że nie zadbali o ich opisy lub wykonali je bardzo lakonicznie.

Ogromna większość fotografii w prezentowanej publikacji pochodzi z obszernych zbiorów kolekcjonerskich pocztówek z polskimi okrętami i statkami Macieja Dąbrowskiego z Lipiec Reymontowskich, który jest zapalonym entuzjastą dziejów polskiej floty wojennej i handlowej w latach II Rzeczypospolitej.

Unikalne zdjęcia, które są zamieszczone w tomie I, pochodzą także z albumów rodzinnych admirała Józefa Unruga, jednego z najbardziej cenionych i szanowanych wyższych oficerów PMW w czasach przedwojennych. Bogate archiwum zdjęciowe dotyczące przebiegu służby dowódcy Floty w latach 1925-1939 przekazał autorowi syn admirała, Horacy Unrug (zm. w 2012 r.) z Francji podczas pracy nad kolejnymi wydaniami książki biograficznej Admirał Unrug 1884-1973.

Tom drugi albumu, który jest poświęcony Polskiej Marynarce Wojennej w fotografii w latach 1939-1946, zawiera ponad 400 zdjęć. Dzięki bogatemu materiałowi ikonograficznemu, który zebrano w jedną całość, udało się przypomnieć dramatyczną sytuację polskich okrętów wojennych i jednostek pomocniczych, które wzięły udział w obronie Wybrzeża we wrześniu i październiku 1939 r., odtworzyć losy internowanych załóg trzech okrętów podwodnych w Szwecji oraz pobyt oficerów w niewoli (oflagach), a także udokumentować przebieg blisko sześcioletniej służby na morzach i oceanach wszystkich jednostek bojowych PMW, które służyły pod skrzydłami Royal Navy w Wielkiej Brytanii. W książce znalazły się również zdjęcia, które dokumentują wydarzenia PMW po zakończeniu II wojny światowej. Oczywiście, materiał zdjęciowy, który zamieszczono w obu tomach, stanowi jedynie niewielki fragment historii Polskiej Marynarki Wojennej w latach 1918-1946. Wiele z zamieszczonych tu zdjęć trafiło do autora dzięki jego wieloletnim kontaktom z oficerami i marynarzami MW lub też zostały mu przekazane przez rodziny i bliskich żołnierzy w granatowych mundurach w kraju i za granicą.

Od wielu lat publikacje na temat okrętów pod wojenną banderą cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem młodych i starszych sympatyków Marynarki Wojennej Polski Odrodzonej na Bałtyku i dokonań naszej małej floty na Zachodzie po 1939 r. Niniejsze wydawnictwo jest doskonałym uzupełnieniem wielu dotychczas wydanych publikacji, a także poszerza wiedzę na temat heroicznych dokonań PMW.

Warto pamiętać, że Naczelny Wódz PSZ gen. broni Władysław Sikorski wielokrotnie podkreślał przy różnych okazjach, że Polska Marynarka Wojenna była jedynym rodzajem polskich sił zbrojnych biorącym nieprzerwanie – od 1 września 1939 r. – udział w walkach z Niemcami.

Jest to pierwszy tak obszerny zbiór fotografii (w dwóch tomach zgromadzono ponad 700 zdjęć) opublikowany w kraju od zakończenia II wojny światowej. Należy przypomnieć, że już w 1947 r. staraniem Samopomocy Marynarki Wojennej ukazał się jedyny album pamiątkowy Polska Marynarka Wojenna. Od pierwszej do ostatniej salwy w drugiej wojnie światowej (wydany przez Instytut Literacki w Rzymie). Reprint albumu wydano w 1990 r. staraniem Krajowej Agencji Wydawniczej oddział we Wrocławiu, i w 1995 r. dzięki Zespołowi Redakcyjno-Wydawniczemu Marynarki Wojennej w Gdyni. Słabością obu wydawnictw jest jednak niski poziom poligraficzny. Z kolei w 2016 r. ukazała się książka-album Bogusława Uziembły Marynarka Wojennej II Rzeczypospolitej w fotografii ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu.